همچومعن زایده دارد سماحت در مزاج همچو قس ساعده دارد فصاحت در خطاب .

موافقند به طبع و مزاج ، روح و بدن مخالفند به ذات و به گوهر آتش و آب .

مزاج سوداوی پیرو قانون است. آنها در محیط‌های ناآشنا محتاط‌اند، اما هنگام مواجهه با موقعیت‌های نامطلوب می‌توانند پرخاشگر شوند. این افراد تودار، درون‌گرا و منطقی هستند.

هر دارو، غذا، عامل بیرونی و نیز هر واکنش که باعث بالا رفتن کار غده تیروئید باشد، آن را گرم و اگر باعث پایین آمدن کار غده تیروئید باشد، آن را سرد گویند. مزاجی را رطوبتی یا «مزاج تر» نامند که مقدار زیادی آب در سلول‌های بدن فرد جمع شده باشد و به‌اصطلاح رطوبت بر مزاج غلبه کرده باشد. اگر مقدار قابل‌توجهی مواد کانی و املاح جمع شده باشد، آن را «مزاج خشک» گویند.

انا اشعر بالحزن والوحدة والملل طوال حياته منذ ولدت....الموضوع طويل لا يمكن شرحه في بضع كلمات

برخی از افراد مزاج “فوق دموی” دارند زیرا خیلی پرحرف و فعال هستند، به‌نحوی‌که گاهی بودن در کنار آنها ممکن است طاقت‌فرسا باشد.

«مزاج عبارت از چنان کیفیتی است که از واکنش متقابل اجزای ریز مواد متضاد به وجود می‌آید. در این واکنش متقابل، بخش زیادی از یک یا چند ماده با بخش زیادی از ماده یا مواد متخالف باهم می‌آمیزند، بر هم تأثیر می‌کنند و از این آمیزش کیفیت متشابهی حاصل می‌شود که آن را مزاج نامیده‌اند».

شناخت نوع مزاج فرد، در انتخاب روش‌های مناسب درمانی و تغییرات در سبک زندگی، نقش مهمی ایفا سحبة مزاج می‌کند.

در واقع، موضوعی را که اساس طب قدیم بر آن استوار می‌باشد، مسکوت گذاشته‌است.[۹]

- مزاج برزخی ؛ مزاج حاصل از عناصر و اجسام است . (نقل از فرهنگ علوم عقلی ).

فعالیت بعضی از غدد مترشحه داخلی مخصوصاً غدد تیروئید، هیپوفیز و فوق کلیه، باعث احتراق مواد غذایی و به‌عبارت‌دیگر سرعت اکسیداسیون‌های سلولی و درنتیجه افزایش حرارت کلی بدن شده و به‌این‌ترتیب درجه حرارت بدن بالا می‌رود و کم‌کاری آن بالعکس باعث کندی احتراقات و نقصان تولید حرارت کلی و کاهش درجه حرارت می‌شود.

غدد مترشحه داخلی در تولید حرارت کلی بدن و افزایش و کاهش درجه حرارت مرکزی دخالت دارند. این دخالت یا مستقیم است، یعنی هورمون‌ها بر مراکز عصبی منظم کننده حرارت بدن اثر می‌کنند و یا غیرمستقیم از راه دخالت در متابولیسم‌های مختلف و انقباضات عضلانی انجام می‌گیرد.

در حال حاضر در دانشکده‌های طب ایرانی، پژوهش‌های متعددی جهت استانداردسازی روند شناسایی مزاج در حال انجام است.

مزاج شناسی و تست تعیین مزاج از دیدگاه متخصصان طب سنتی، یکی از مشکلات حوزۀ سلامت در کشور ما، آگاهی نداشتن بسیاری از ایرانیان، از مزاج درستشان است؛ این موضوع موجب شده افراد زیادی، رژیم غذایی و سبک زندگی خلاف با مزاجشان داشته باشند و درنتیجه، با خطر مبتلا شدن به بیماری‌های مختلف و سایر معضلات روبرو شوند.